برای زندگی مشترک و تشکیل خانواده ناگزیریم به حوزه اقتصادی پا بگذاریم چرا که گرداندن چرخ گردون زندگی نیازمند کسب درآمد و صرفه هزینه است. با اینکه امروزه اشتغال زنان امری عادی تلقی میشود اما باید گفت وظیفه تامین مخارج اقتصادی خانواده بی هیچ تردیدی برعهده مردان است و زن در این مورد هیچ مسئولیتی ندارد. بسیاری از زنان دلایل زیادی برای خود دارند تا در جامعه حضور یابند و درآمدی داشته باشند. از جمله این دلایل نیاز اقتصادی در حد اداره حداقلی زندگی، کسب درآمد برای ایجاد یک زندگی بهتر، احساس نیاز به استقلال اقتصادی، نیاز به حضور اجتماعی، پرستیژ اجتماعی و پاسخگویی به نیاز جامعه میباشد. اما با توجه به نقش و وظیفه اصلی زن که همسری و مادری است جز مورد اول و آخر، مابقی موارد، دلایل خوبی برای کار کردن زن نمیباشد.
بر اساس تحقيقات، بخشي از اختلافات و درگيري هاي خانوادگي مربوط به کار زنان است زيرا بخشي از وظايف و مسئوليت هايي که مرد از زن متوقع است بر زمين مي ماند. خستگي از کار داخل و بيرون از خانه سبب مي شود زن در روابط زناشويي، ارتباطات کلامي و ارتباطات جنسي، کم تر فعال شود و اين خود به مخاطراتي در روابط خانوادگي مي انجامد و خانه اي را که محل آرامش و تأمين نيازهاي متقابل زن و شوهر است مبدل به استراحت گاه دو کارمند مي نمايد که ساعت هايي را صرفاً جهت آماده شدن براي کار فردا، بگذرانند.
سنگيني وظيفه و مسئوليت کار بیرون از خانه سبب مي شود که به همسر خود نرسند، به کارهاي او با بي اعتنايي بنگرند، نگاه ها دل سردکننده و برخوردها يأس آور باشد و اين خود موجب افسردگي و اختلاف ها مي شود. اسلام از زن وظيفه اقتصادي و تأمين معاش نخواسته است هر چند اگر از بعد مثبت به آن نگريسته شود مي تواند موجب کمک به اقتصاد خانواده گردد ولي نه به قيمت فروپاشيدن خانواده.
اما نکتهای که بسیار حائز اهمیت است اشتغال مردان و انتظاراتی است که زنان از آنها دارند. درست که مردان وظیفه تامین آسایش خانواده را به عهده دارند و برای این کار اجر زیادی نصیبشان میشود اما نباید در این راه اهل سخت گیری باشند. همچنان که پیامبر اسلام(ص) میفرمایند: « مومن آنچه مطابق میل خانوادهاش باشد (تهیه میکند) و میخورد و منافق آنچه مطابق میل خودش باشد.»۱ و همچنین امام کاظم (ع) میفرمایند: «برای مرد شایسته است که بر خانوادهاش توسعه دهد تا خانوادهاش آرزوی مرگش را نداشته باشند.»۲ همانطور که همه ما میدانیم تامین آسایش با اسراف متفاوت بوده و اسلام هیچ گاه اسراف را تایید نکرده است.
دیگر آنکه یکی از وظایف مرد حمایت عاطفی از همسرش۳ میباشد. کار مردان هرچقدر هم خسته کننده باشد و زمان زیادی را اختصاص دهد، زن انتظار دارد شوهرش چهرهای گشاده داشته باشد و گوش شنوایی برای شنیدن حرفهایش، ارتباط سردی بین خود و شوهر و فرزندانش به وجود نیاید تا گرم کردن کانون خانواده به دوش زن نیفتد.
نکته دیگری که قابل ذکر است نوع تفکر زنان در این مسیر میباشد. اگر در زندگی تنها اقتصاد خانواده برای زن اهمیت داشته باشد یعنی از نظر عاطفی و روحی نیازهای همسرش را برآورده نکند. زنی که تنها دلخوشی او در زندگی پول شوهرش میباشد، همسرش نه برای او وقتی میگذارد که حرفهایش را بشنود نه محبتی برای او خرج میکند تا آرام شود، نه تلاشی برای بهتر شدن زندگیاش میکند الا از نظر اقتصادی. این زن وقتی دچار تنگنای اقتصادی میشود معلوم نیست بتواند همسرش را درک کند.
۱٫الکافی، ج۴، ص۱۲٫
۲٫همان، ص۱۱٫
۳٫ وسائل الشیعه، ج۱۴، ص۱۱۶٫
۴٫ برگرفته از تا ساحل آرامش: عباسی ولدی، محسن و سایت راسخون.
نویسنده: مریم دهقان